Văn Hóa Cát Tường Phúc Lộc Thọ - Thọ Tinh ( Phần Kết )

Thọ mang ý nghĩa lâu dài, nói đến sự trường thọ của con người.

• Văn Hóa Cát Tường Phúc Lộc Thọ - Lộc Tinh ( Phần 2 )

• Văn Hóa Cát Tường Phúc Lộc Thọ - Phúc Tinh ( Phần 1 )

- Nguồn gốc và sự biến chuyển của Thọ tinh 

Thọ tinh chỉ vì sao thứ 2. ở Trung Quốc đầu thời Tần đã có nghi lễ thò cúng Thọ tinh, khi triều Tần thống nhất thiên hạ đã bắt đầu xây dựng khu để thờ Thọ tinh ở thành Lạc Dương. Cho đến thời kỳ Đông Hán, việc thờ cúng Thọ tinh đã được hoàng triều xếp vào nghi lễ thò cúng của quốc gia, đến đòi Minh thì bị xóa bỏ. Chức năng của Thọ tinh là cầu cho quốc vận lâu dài, sau được coi là vị thần của thế gian cầu sự trường thọ cho con người.

+ Cây gậy Thọ tinh

Thọ tinh mỗi lần xuất hiện đểu nắm trong tay một
cây trượng. Thực ra, cây trượng mà Thọ tinh cầm đã có sự chuyến hóa từ vật tượng trưng đến vật may - Trong Hán thư lễ nghi lại cho ràng: Hán Minh Đế trong thời gian nắm quyền từng chủ trì một buổi lễ tế Thọ tinh, những người tham dự đều là các cụ già trên dưới 70 tuổi, không có sự phân biệt giàu nghèo. Sau buổi yến tiệc, hoàng đế còn tặng rượu, thịt, gạo và một cây trượng được làm rất công phu cho các cụ già tham gia bữa tiệc. Cây trượng này còn được gọi là “cưu trượng”, vì đỉnh đầu chiếc gậy có khắc hình con chim cưu (chim tu hú).

Đến thời Ngụy Tấn về sau, phần đầu cây trượng của Thọ tinh có sự thay đổi, từ đỉnh đầu của thủ trượng có hình con chim cưu đổi thành thủ trượng gỗ mộc, chức năng chính trị, giáo huấn của nó có bị suy giảm chút ít. Theo quan niệm dân gian, gỗ đào có thể giúp loại trừ bệnh tật, giúp tăng cường sức khỏe, kéo dài tuổi thọ. Hiện nay, cây gậy trong tay Thọ tinh đã trở thành vật cát tường trường thọ.

+ Trán thọ tinh

Về sau, do sự ảnh hưởng của quan niệm dưõng sinh trong Đạo giáo, hình tượng Thọ tinh cũng có sự biến đôi tương ứng; đáng chú ý nhất là sự thay đổi ỏ phân trán. Trên bức bích họa Thọ tinh tại cung Vĩnh Lạc, tỉnh Sơn Đông có thể thấy hình tượng cổ xưa nhất của Thọ tinh còn lưu lại đến nay. Trong cung có đến hàng nghìn vị thần tiên nhưng chỉ riêng Thọ tinh có chiếc trán rất to.

Phần trán của Thọ tinh có sự liên hệ mật thiết với thuật dưỡng sinh cổ đại. Nó giống như trái đào tiên mà Tây Vương Mẫu thường thiết đãi thần tiên trong yến tiệc. Theo truyền thuyết, loại đào tiên đó 3000 năm mới nở hoa một lần, 3000 năm mới kết trái, ăn vào sẽ trường sinh bất lão. Cũng có thế chính vì ý nghĩa đó mà hình ảnh chiếc trán của Thọ tinh trở nên lớn như vậy.

+ Văn hóa “thọ”

Thọ là trường mệnh, tức sống lâu. Thọ với Phúc kết hợp với nhau hợp thành hai chữ mang ý nghĩa cát tường thường gặp nhất trong đời sống. Trong cuộc sống, ta thường thấy những câu như “Phúc như Đông hải, thọ tựa Nam sơn”, hay quan niệm “Ngũ phúc dĩ thọ vi trọng” (Ngũ phúc lấy thọ làm đầu), “Vạn thọ như ý”,., hay các chữ cát tường như “trường thọ”, “đoàn thọ”. Những chữ cát tường này được ứng dụng rộng rãi trong cuộc sống, từ lĩnh vực sinh hoạt thường ngày đến lĩnh vực kiên trúc, trang trí nội thất, phản ánh ưổc vọng đi tìm sự tốt đẹp, may mắn của con người.

( Văn hóa cát tường Phúc - Lộc - Thọ )